SehirAlem

Karpuzlu

Yüz Ölçümü: 282 km2
Nüfusu: 11.958
Posta Kodu: 09540
İl Alan Kodu: 256
İl Plaka Kodu: 09

Bugün İlçe Merkezi olarak kullanılan yerleşim yerinin adının daha önce Demircidere olduğu bilinmektedir. Karpuzlu,  Cumhuriyetin ilk yıllarındaki kayıtlarında Demircidere Köyü olarak geçmektedir. Köye, Demircidere adının verilmesinin nedeni, köyün hemen yanındaki dere kenarında olan birkaç demirci dükkanından kaynaklandığı sanılmaktadır. O dönemlerde Abak, Ulukonak, Gölcük, Ömerler, Tekeler gibi köylerin nüfuslarının Demircidere’den çok fazla olduğu kayıtlarda mevcuttur. Demircidere Köyü adı , 1971 yılında, beldenin belediyelik olmasıyla Karpuzlu olarak değiştirilmiştir. Karpuzlu adının ovadan geldiği bilinmektedir. Şu an Karpuzlu Ovası olarak anılan yerin adı daha önceleri de aynı adla anılırmış. Ovaya bu adın neden verildiğini bilmiyoruz.

Anadolu ilk çağlardan beri medeniyete beşiklik etmiştir. Üzerinde kurulan birçok devletten biri de Karpuzlu İlçesini de sınırları içerisine alan Karia Devleti’ydi. Resmi tarihçiler, Karialılar’ın bölgemizde ilk görülmeye başladığı tarih olarak  İ.Ö. 4000 yıllarını gösterir . O dönemde nereden geldikleri bilinmeyen bu topluluk, bölgede bazı yerleşim yerlerini kurduktan sonra batıya, Ege Denizine doğru yürümeye devam etmişlerdir. Yine Ege adaları’nda ve Yunan Yarımadası’nda bazı yerleşim alanları kurmuşlardır. Girit Adası’nda Minos Uygarlığı’nın temellerini atmışlardır. Knossos Sarayı kalıntılarında yapılan kazılarda Karia tapınımlarına, savaş ve günlük kullanım eşyalarına rastlanmıştır. Batıya, çeşitli zamanlarda göçü sürdüren Karyalılar’ın bir bölümü İ.Ö. 3000, 2800 yıllarında yeniden Ege’nin doğusuna dönmüşler, bölgemize yerleşerek kentler kurmuşlardır. Bölgede üç söylencesel kişiden sözedilir;  Lydos, Mynos, ve Kar. Bu üç kardeş bölgede üç ayrı devlet kurmuşlar ve uzun zaman bölgeyi ellerinde bulundurmuşlardır. Lydos, Lykia Uygarlığı’nı, Mynos, Mysia Uygarlığı’nı, Kar da Karia Uygarlığını kurmuştur.

Mylasa, Alabanda, Stratoneika, Kaunos, Halikarnossos, İasos gibi onlarca kentin kurucusu olan Karialılar’ın yazılı bir tarihi ve var olmasına rağmen çözülmüş bir yazısı yoktur. Karialılar, kendi dilleri olan Karca’yı konuşurlardı. Bununla birlikte Karca, bölgede, Roma Dönemi’ne dek konuşulmuştur.. Bölgemizde ve Mısır kıyılarında Karca yazılmış tabletler bulunmasına rağmen bu dil hala çözülememiştir. Bölge düzensiz aralıklarla çeşitli devletlerin egemenliğinde kalmıştır. Romalılar, Persler, Bizanslılar uzun yıllar bu topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Karpuzlu’nun tarihini araştırırken şunu unutmamak gerekir: Karpuzlu genç bir ilçe ve yeni bir yerleşim yeri. Alinda’dan sonra bölge yerleşim yeri olarak pek ilgi görmemiş. O nedenle Karpuzlu ilçesi’nin Cumhuriyet Dönemi öncesini incelerken Çine ile ya da Alinda ile birlikte incelemek gerekmektedir.

2. Abdülhamit döneminde, yani 1877 yıllarında Felibe, Çırpan ve Zara bölgelerinden Çine’ye göç eden kafileden Karpuzlu ve köylerine yerleştirilen olmamıştır. Ama bazı köylerde Girit kökenli ailelerin olduğu (Ömerler ve Ulukonak gibi) bilinmektedir. Bu ailelerin ne zaman geldiği bilinmemektedir. Diğer yandan Yörük aşiretlerinin bölgede kalmasını gerektiren Osmanlı Fermanı (nüfus sayımı için) nedeniyle bölgede konuşlanan aşiretlerden bilineni, Hayta Yörük Aşireti’nin oymakların kurduğu Hatıpkışla Köyü bugün tamamen yerleşik düzene geçen aşiretlerdendir. Karatepe Aşireti’nin Bıttı oymağının bir kolu da Güney Köyü’ne yerleşmiştir.

İlçe Teşkilatımız 09.05.1990 tarih ve 3644 Sayılı Kanunla kurulmuştur. Karpuzlu İlçesi ilk defa olarak Dolamanlı mevkiinde kurulmuş sonra, bu günkü alana yerleşmiştir. İlk adı Demircidere olup, 19.06.1971 yılında Belediye Teşkilatı kurulduktan sonra Karpuzlu olarak değiştirilmiştir. İlçemizde M.Ö.1350 yıllarında inşa edilen “Alinda Antik Kenti” tarihi kalıntıları mevcuttur.

Alinda’nın önceleri Etiler’in elinde olduğu ve daha sonra Büyük İskender tarafından M.Ö. 328 tarihinde Karya Kraliçesi Ada’ya verildiği anlaşılmıştır. Alinda Antik Kenti karakteristik bir şehir olup, dükkanlar, toprakla dolu agorası, tiyatrosu, su kemerleri, sarnıçları, kraliçe sarayı, lahitler ve kanalizasyon teşkilatı ile mükemmel bir plana sahip olduğu belirgin olarak görülmektedir.

Karpuzlu'nun değişken bir kültürel yapısı vardır. Birbirlerine birkaç kilometre uzaklıkta olmalarına rağmen, bir köyün konuşması diğerine benzememektedir. Giyimlerinde de farklılığın gözlendiği bu köyler son zamanlarda bu görülür farkı ortadan kaldırmış gibi görünseler de günlük giyimlerinde bu açıkça gözlemlenir.

İlçe toprakları sanıldığı kadar verimli değildir. Büyük Karpuzlu Ovası'nın verimi ancak çevresindeki köylere yetebilmektedir. Uzun yıllardır pamuk ve mısır ekimi yapılmasına rağmen, sulama sorunu nedeniyle yeterli verim elde edilemediğinden halk, alabileceği ürünü alamamıştır. Yeni bitirilen Yaylakavak Barajı sayesinde halk bir nebze olsun huzura kavuşmuştur. Köylerinin yolları düzgündür. Halk ilçe ile sıkı ilişkiler içindedir. Ancak sanatsal ve kültürel etkinliklere rastlanmamaktadır.

Tarıma bağlı olan yaşam, yine tarımda ilerleme kaydedilememesi yüzünden modernize olamamıştır. Varılan son yer olması (Milas ve Koçarlı yolları açılmadığı sürece de böyle kalacaktır) nedeniyle Karpuzlu, teknolojik gelişmelerden nasibini alamamıştır. Bu nedenle Karpuzlu'da, giyimde, mutfakta, günlük yaşamda ve kadın erkek ilişkilerinde yüzyıllardır sürdürdüğü geleneklerini aynen devam etmektedir.

Az da olsa değişim, akademik eğitim ve çalışmak için dışarıya giden fertlerin ailelerinde gözlenmektedir. Tekeler, Şenköy, Akçaabat, Umcular ve Yahşiler gibi köylerde, yılın belli aylarında geçici göç yaşanmaktadır. Bunun yanı sıra, Güney, Ömerler, Çobanisa, Abak ve Ulukonak gibi köylerde de dışa göç yoğun olarak gözlenmektedir. Kısacası,  yaşam şekli olarak Karpuzlu'nun, Aydın'ın diğer ilçelerinden farklı bir görüntüsü vardır. Köylerinin de merkezden.
İlçemizde turizm bakımından çok önemli bir yene sahip Alinda Antik Kentimiz bulunmaktadır.
Alinda antik Kentimize yurt içi ve yurt dışından turistler gelmektedir.

(Kaynak: http://www.karpuzlu.gov.tr/)

KARPUZLU İLÇESİ RESMİ KURUMLARIN TELEFON NUMARALARI

Karpuzlu Belediyesi: 0256 741 20 03
Karpuzlu Kaymakamlığı: 741 21 04
İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü: 741 22 53
Belediye  Başkanlığı: 741 22 11
İlçe Jandarma Komutanlığı: 741 20 19
İlçe Emniyet Amirliği: 741 11 12
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü: 741 21 54
Toplum Sağlığı Merkezi: 741 20 43
İlçe Tarım Müdürlüğü: 741 20 74
İlçe Malmüdürlüğü: 741 23 80
İlçe Özel İdare Müdürlüğü: 741 20 15
İlçe Müftülüğü: 741 22 51
Halk Eğitim Merkezi Müd.: 741 25 66
İlçe Nüfus Müdürlüğü: 741 20 42
İlçe Tapu Müdürlüğü: 280 11 29
Orman İşletme Şefliği: 741 20 08

 

Şehrini Seç